سرور چیست؟

.

سرور چیست؟ چند نوع سرور داریم؟ سرور چگونه کار می‌کند؟ اینها تنها بخشی از سوالاتی است که ممکن است پیش از خرید سرور با آن روبرو شوید. سرور (server computer) یکی از اجزای سخت افزاری شبکه و ترکیبی از سخت افزار کامپیوتری و سیستم‌عامل است که منابع مختلفی مانند رم، فضای ذخیره سازی، پردازنده و … را برای استفاده کاربران از سرویس‌های داخل شبکه آماده می‌کند.

در این مقاله، سرور را به‌خوبی خواهید شناخت و با انواع، کاربرد و عملکرد آن آشنا می‌شوید.

سرور (رایانه) چیست؟

به کامپیوتری (رایانه) همیشه روشن که برای ایجاد شبکه‌های کلاینت سروری استفاده می‌شود و به کاربران، خدمات و سرویس ارائه می‌دهد؛ سرور گفته می‌شود. در کاربری‌های مختلف تعریف‌های متفاوتی از سرور وجود دارد که به برخی از آنها در ادامه اشاره می‌کنیم، اما به طوری کلی به هر آنچه که منابع را با کلاینت‌ها به اشتراک می‌گذارد، سرور می‌گویند.

تعریف لغوی سرور: سرور از کلمه لاتین server به معنی ارائه دادن، خدمت کردن گرفته شده‌است و به کلاینت سرویس ارائه می‌دهد. به زبان ساده، سرور دستگاهی تحت شبکه است که درخواست‌ها (Requests) را قبول کرده و به آنها پاسخ می‌‎دهد. در طرف دیگر، دستگاهی که درخواست می‌دهد (کلاینت)، پاسخش را از سرور می‌گیرد.

تعریف سرور در دیتاسنترها: در دیتاسنترها به سیستم کامپیوتری که برنامه‌های سروری را اجرا می‌کند، سرور می‌گویند.

کاربرد های سرور (رایانه)

کار سرور کنترل و مدیریت منابع شبکه است. می‌توانید سرور را برای دسترسی به شبکه و کنترل دسترسی‌ها، ارسال و دریافت ایمیل، مدیریت دستورات پرینت، هاست وب سایت و … راه اندازی کنید.

سرورها بسته به نوع کاربری و قابلیت‌هایی که دارند در انواع مختلفی دسته بندی می‌شوند. برای درک بهتر این موضوع مقایسه سرور با سیستم حمل‌ونقل می‌تواند مفید باشد. دوچرخه، یک نفر، ماشین چهار نفر، اتوبوس 50 نفر و هواپیما 500 نفر را جابجا می‌کند. تمام این ابزارها، جزو وسایل حمل‌و‌نقل محسوب می‌شوند ولی با ظرفیت‌ها و قابلیت‌های متفاوت.

با این توضیح سرور نیز در انواع مختلف زیر قابل دسته بندی است که در ادامه قابلیت‌های هر کدام معرفی می‌شوند.

سرور چگونه کار می‌کند؟

اینکه سرور چگونه کار می‌کند، به اینکه سرور را برای چه منظوری انتخاب می‌کنید، بستگی دارد. کار سرور مدیریت منابع شبکه است و به همین دلیل هم سرور نامیده می‌شود. در شبکه محلی، سرور به سوییچ یا روتر وصل می‌شود و این سوییچ و روتر به همه کامپیوترهای شبکه وصل است؛ در نتیجه این کامپیوترها می‌توانند از سرویس‌ها و قابلیت‌های سرور استفاده کنند، به عنوان مثال وب گردی، چک کردن ایمیل، ارتباط با دیگر کاربران و …

وقتی به شبکه وصل می‌شوید، به سرور و قابلیت‌های آن دسترسی خواهید داشت، به عنوان مثال با وب سرور می‌توانید به وب سایت‌ها را ببینید، سرچ کنید و با دیگر کاربران شبکه ارتباط برقرار کنید.

سرور فیزیکی چیست؟

سرور فیزیکی یا Physical Server سیستمی سخت افزاری، برای اجرای نرم افزار سرور است. سرور فیزیکی دارای قطعات سخت افزاری قابل لمس است و هیچ واسطی (نرم افزار مجازی سازی) بین سخت افزار فیزیکی و سیستم‌عامل سرور وجود دارند. سرور فیزیکی در دفترکار یا مراکز داده قرار می‌‎گیرد و اغلب می‌توانید سخت افزارهای آن را به‌راحتی ارتقا دهید.

سرور مجازی چیست؟

سرور مجازی بخشی از سرور فیزیکی است و ویژگی‌های کامل سرور را دارد؛ یعنی با اینکه بخشی از سرور محسوب می‌شود، اما کامل است. سیستم‌عامل و برنامه‌های مورد نیاز سرور مجازی روی خود سرور مجازی نصب می‌شود. این سرور مجازی یا همان ماشین مجازی، مستقل از دیگر ماشین مجازی‌هایی است که روی همان سرور فیزیکی وجود دارند.

سرور اختصاصی چیست؟

همان طور که از نام سرور اختصاصی مجازی یا Virtual Dedicated Server برمی‌آید، اگر سروری مخصوص یک شرکت، هاست شود، امکان دسترسی به آن سرور فقط و فقط در دست همان شرکت است و این سرور اختصاصی با دیگر کلاینت‌ها به اشتراک گذاشته نمی‌شود. به عنوان مثال شرکتی فروشگاه آنلاینش را روی این سرور اختصاصی راه می‌اندازد و هیچ کس دیگری نمی‌تواند به این سرور دسترسی یابد.

سرور اختصاصی اغلب به کلاینت اجازه می‌دهد سخت افزار و سیستم‌عامل را روی آن نصب کند. گاهی حتی سرویس ادمینی هم به کلاینت داده می‌شود تا کلاینت نگران سرورش نباشد. تامین کننده سرویسِ سرور اختصاصی برای تامین و نگهداری سرور، سرویس‌هایی از قبیل موارد زیر را  ارائه می‌دهد:

کلاینت هزینه این سرور اختصاصی را به صورت ماهیانه، فصلی یا سالیانه به شرکت هاستینگ پرداخت می‌کند.

سرور vps چیست؟

سرور خصوصی مجازی (Virtual Private Server) یا VPS در واقع سرور مجازی است که به صورت سرویس به فروش می‌رسد. منابع سرور فیزیکی در سرور VPS بین همه سرورهای مجازی قرار داده می‌شود. هزینه سرور مجازی خصوصی از سرور مجازی کمتر است و ایجاد و پیکربندی آن هم راحت‌تر است.

سرورVPS  از بسیاری جهات شبیه به سرور VDS است، اما تفاوت‌هایی دارند.

نرم افزار مدیریتی سرور

برای مدیریت سخت افزارهای سرور و مانیتورینگ سرور از نرم افزار استفاده می‌شود و مستقل از سیستم‌عامل سرور است. با نرم افزار مدیریتی سرور می‌توانید از راه دور به سرور وصل شوید، سیستم‌عامل نصب کنید، سرور را روشن یا خاموش کنید و مانیتورینگ سلامت سرور را انجام دهید.

سیستم عامل سرور چیست؟

سرورها به سیستم‌عامل و دیگر برنامه‌ها برای اجرای درست وظایف خود نیاز دارند. سیستم‌عامل به عنوان پلتفرمی برای اجرای برنامه سروری استفاده می‌شود. ویندوز سرور و لینوکس از جمله سیستم‌عامل های سروری هستند.

به عنوان مثال سرور دیتابیس، برنامه دیتابیس یا ایمیل سرور، برنامه ایمیل را اجرا می‌کند. سیستم‌عامل، دسترسی به منابع سخت افزاری و ارائه سرویس‌ها را برای برنامه‌ها و برقراری ارتباطات تحت شبکه انجام می‌دهد. سیستم‌عامل، مبنای برقراری ارتباط با اپلیکیشن سروری است و مواردی مانند آی پی آدرس و نام دامنه را در سطح سیستم‌عامل انجام می‌دهد.

سرور لینوکس

سرور‌های دارای سیستم عامل لینوکس، سرور لینوکس (Linux Server) نامیده می‌شوند و به دلیل امنیت، انعطاف پذیری و پایداری بالا نسبت به دیگر سیستم‌عامل‌های سروری ارجحیت دارند. برخی لینوکس سرورها عبارتند از:

لینوکس به دلیل آنکه به رابط کاربری گرافیکی نیازی ندارد، بهترین گزینه برای سرورهای عملیاتی است و تمام دستورات از طریق Command Prompt انجام می‌شود، در نتیجه حداکثر کارایی را در سیستم خواهید داشت. در ادامه برخی از مزایای لینوکس را بیان می‌کنیم:

سرور ویندوز

سرور ویندوز (Windows Server) به سیستم عامل‌هایی که مایکروسافت برای استفاده در سرور ارائه کرده‌ است، گفته می‌شود. بنابراین ویندوز سرور نام برند گروهی از سیستم‌عامل‌های سروری است که توسط مایکروسافت عرضه شده و سیستم‌عامل‌های ویندوزی تحت برند ویندوز سرور هستند.

انواع نسخه ویندوز سرور عبارتند از:

معرفی اجزای سخت افزاری سرور

سرورها از اجزای مختلفی ساخته شده‌اند. در سطح سخت افزار، کیس‌های رکمونت و ایستاده وجود دارد که مادربرد سرور، منبع تغذیه، یک یا چندCPU ، رم، هارد، کارت شبکه، کارت کنترلر، باتری و … در آن قرار می‌گیرد.

بسته به کاربردی که از سرور انتظار دارید باید سخت افزارهای مناسب آن را هم فراهم کنید، به عنوان مثال، در وب سرور باید اسکریپت‌ها به‌صورت بلادرنگ اجرا شوند، در نتیجه نیاز به CPU سریع و رم کافی دارید تا بدون کاهش سرعت بتوانید مود را مدیریت کرد.

در فایل سرور باید یک یا چند هارد پرسرعت یا SSD داشته باشید تا خواندن و نوشتن دیتا با سرعت انجام شود. در سرور اختصاصی به رم با کارایی بالا، پردازنده بسیار سریع و چندین هارد با ظرفیت بالا، منبع تغذیه افزونه، اتصال به چند شبکه و سرور نیاز دارید.

صرف نظر از نوع سرور باید توجه داشته باشید که اتصال شبکه‌ای سریعی داشته باشید چرا که تمام دیتاها از طریق این اتصالات منتقل می‌شوند.

کانفیگ سرور چیست؟

گفتیم که سرور از سخت افزارهایی تشکیل شده که نرم افزارهایی روی آن نصب می‌شود تا سرویس‌های موردنظر به کلاینت و کاربر ارائه شود. اینکه چه سخت افزاری برای سرور انتخاب کنیم و چه نرم افزار و سیستم‌عاملی روی آن نصب کنیم، به نیازهای ما بستگی دارد.

انتخاب و کنار هم گذاشتن سخت افزارهای موردنیاز را کانفیگ سخت افزاری سرور می‌گویند.  روی این سخت افزارهای چه سیستم‌عامل و نرم افزارهایی با چه رول و ویژگی‌هایی نصب کنیم، کانفیگ نرم افزاری سرور گفته می‌شود.

یکی از سرویس‌ها و خدماتی که فقط و فقط  فالنیک به مشتریانش ارائه می‌دهد، امکان کانفیگ و پیکربندی آنلاین سرور است.

کانفیگ سرور چه از نظر سخت افزاری و چه از نظر نرم افزاری باید به‌درستی و دقیق انجام شود تا هم از هزینه‌هایی که به دلیل اشتباه در کانفیگ سرور به وجود می‌آید، جلوگیری کنیم و هم حداکثر سرعت و کارایی را از سرور داشته باشیم.

انواع سرور از لحاظ سخت افزاری

سرورها از نظر ظاهری و Form Factor به سه نوع تقسیم بندی می‌شوند. در ادامه به معرفی انواع سرور از لحاظ سخت افزاری می‌پردازیم:

سرور ایستاده یا Tower Server، ظاهری شبیه به کیس دارد. اگر شرایط داشتن رک، اتاق سرور و کولینگ مناسب را ندارید، می‌توانید از سرورهای ایستاده یا Tower استفاده کنید. امکان استفاده از سرورهای تاور به صورت نصب شده در رک نیز در برخی مدل‌ها فراهم است.

سرور خوابیده یاRackmount Server ، در رک قرار می‌گیرند و به همین دلیل رک مونت نامیده می‌شوند. میزان ارتفاع در رک‌ها با یونیت مشخص می‌شود و سرورهای رک مونت بسته به نوع و مدلشان ممکن است یک، دو یا چهار یونیت را در رک اشغال کنند.

انواع سرور و کاربرد آنها

کامپیوترها یا کلاینت‌ها، سرویس‌های متفاوتی لازم دارند، بنابراین سرورها برای ارائه طیف گسترده‌ای از خدمات خاص طراحی شده‌اند. برخی از انواع رایج سرورها عبارتند از:

اپلیکیشن سرور چیست؟

اپلیکیشن سرور، فضا و محیطی است که اپلیکیشن‌ها اجرا می‌شوند و تمام نیازهای اپلیکیشن را برای اجرا و توسعه فراهم می‌کند. مهم نیست این اپلیکیشن سرور، چه باشد و چه کاری انجام دهد. اپلیکیشن سرور برای توسعه و اجرای برنامه‌های مبتنی بر وب استفاده می‌شود و انواع مختلفی دارد: اپلیکیشن سرو.NET ، PHP و .Java

اپلیکیشن سرور، تمام اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های بین کاربران سازمان‌ها با دیتابیس سازمان و اپلیکیشن‌های تجاری را ذخیره و مدیریت می‌کند. فرض کنید به بانک می‌روید تا پول بگیرید. شما از طریق کارمند بانک به اپلیکیشن سرور بانک دسترسی دارید و سیستم کارمند بانک با اپلیکیشن بانک به سرور اپلیکیشن دسترسی دارد. پس او به‌راحتی اطلاعات حساب شما پیدا می‌کند و کاری که شما به آن منظور به بانک مراجعه کرده‌اید را انجام می‌دهد.

از مزایای اپلیکیشن سرور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سرور ابری چیست؟

سرور ابری، سروی مجازی است که در محیط رایانش ابری اجرا می‌شود و از راه دور و ریموت می‌توانید به آن دسترسی داشته باشید. گاهی سرور ابری را به عنوان سرور مجازی می‌شناسند. پس می‌توانید تمام نرم افزارهای موردنیازشان را نصب کنید تا به صورت سرورهای مستقلی کار کنند.

رایانش ابری یا Cloud Computing اصطلاحی برای توصیف سرویس‌هایی است که توسط سرورهای ریموت روی شبکه ارائه می‌شوند. در رایانش ابری ذخیره سازی و توزیع پذیری‌های بزرگ ارائه می‌شود و قدرت پردازشی این سرورها بسیار بالاست.

با هر دستگاهی که به اینترنت وصل است و مرورگر وب دارد، می‌توانید به داده‌های ذخیره شده در فضای ابری دسترسی داشته باشید. اپلیکیشن‌هایی مانند Dropbox روی کامپیوتر، اسمارت فون و تبلت دسترسی شما به رایانش ابری را فراهم می‌کنند.

سرور دیتابیس چیست؟

سرور دیتابیس، یک یا چند دیتابیس را نگهداری می‌کند. سرور دیتابیس به کامپیوترها اجازه دسترسی به دیتابیس، واکشی و آپلود دیتا از یا به دیتابیس را می‌دهد. پس اپلیکیشن کلاینت با اجرای کوئری‌های دیتابیس، داده را از دیتابیس می‌خواند یا داده را روی دیتابیس می‌نویسد. توجه کنید که این دیتابیس روی سرور قرار گرفته است.

سرور دیتابیس در واقع سیستمی است که سرویس‌های دسترسی و واکشی داده را برای کامپیوترهای دیگر فراهم می‌کند. وقتی واکشی از دیتابیس انجام شد، داده به کاربر درخواست کننده تحویل می‌شود.

بسیاری شرکت‌ها از دیتابیس سرور به‌عنوان استوریج اطلاعات استفاده می‌کنند و کاربران با استفاده از اجرای کوئری، به داده‌ها دست پیدا می‌کنند. این کار با استفاده از زبانِ کوئریِ مخصوصِ دیتابیس مثل SQLانجام می‌شود.

File سرور چیست؟

فایل سرور (File Server) مسئول ذخیره سازی و مدیریت مجموعه‌ فایل‌هایی است که باید در دسترس دیگر کامپیوترها مستقر در شبکه، قرار گیرند. این فایل‌ها در شبکه بین کاربران از طریق دادن دسترسی اشتراک گذاشته می‌شوند. قابل ذکر است در این حالت انتقال فیزیکی فایل‌ها به سیستم لوکال کاربران اتفاق نمی‌افتد.

فایل سرور امکان مدیریت و دسترسی به فایل‌ها و ذخیره متمرکز داده را برای کاربران فراهم می‌کند. فایل سرور  ممکن است برای اشتراک فایل روی شبکه از سیستم‌عامل تعبیه شده در سرویس اشتراک گذاری فایل یا Samba استفاده کند.

وب سرور چیست؟

سرور اینترنت شبیه به شبکه محلی کار می‌کند اما در مقیاس بزرگتر. در این حالت به سرور، IP Address تخصیص داده می‌شود اما کاربران برای اتصال، از این آدرس IP استفاده نمی‌کنند و به جای آن از نام دامنه (به عنوان مثالfalnic.com ) استفاده می‌کنند. نام دامنه، کار را برای کاربران راحت‌تر می‌کند. برای اتصال به دامنه،DNS  سرور، این نام را به آی پی آدرس ترجمه می‌کند .حتی اگر IP آدرس تغییر کند نام دامنه بدون تغییر می‌ماند.

Web Server دارای پروتکل HTTP یا Hypertext Transfer Protocol است و وب پیج‌هایی که کلاینت یا کاربر درخواست می‌دهد، فراخوانی می‌کند. به عنوان مثال وقتی www.falnic.com/blog را در مرورگر تایپ می‌کنید، در واقع درخواست دسترسی به این صفحه که روی سرور ذخیره شده‌است را می‌دهید.

شما از طریق نام دامنه falnic.com که homepage نام دارد این صفحه را فراخوانی می‌کنید. در پاسخ به درخواست شما، وب سرور مربوطه که صفحه هوم پیچ را دارد آن را به شما نمایش می‌دهد. اگر  www.falnic.com/homepage را اجرا کنید، پیغام خطایی دریافت می‌کنید مبنی بر اینکه چنین صفحه‌ای وجود ندارد.

Web server به درخواست‌های صفحات وب چندین کلاینت و از طریق مرورگر وب پاسخ می‌دهد. وب سرور ممکن است سرور Apache HTTP یا Microsoft IIS را اجرا کند که هر دو امکان دسترسی به وب سایت‌ها را از طریق اینترنت فراهم می‌کنند.

برخی از نرم افزارهای وب سرور عبارتند از:

سرور ایمیل چیست؟

میل سرور برنامه‌ای است که از کاربر لوکال یا ارسال کننده ریموت، ایمیل‌های دریافتی را می‌گیرد (توجه داشته باشید که این کاربران باید در یک دامنه باشند) و ایمیل‌های خروجی را ارسال می‌کند.

سرور ایمیل، کامپیوتر مرکزی است که میل‌های الکترونیکی – email کلاینت های یک شبکه را نگهداری و ارسال و دریافت می‌کند.

سرور ایمیل شبیه به دفتر پست است که نامه‌ها را نگهداری می‌کند و به مقصدشان می‌فرستد. Mail سرور در واقع یک نوع Virtual Post Office است یعنی پست مجازی ایمیل‌ها را قبل از ارسال به کاربر ذخیره و مرتب می‌کنند و وقتی نامه فردی را می‌خواهید، ایمیل سرور دسترسی به آن را برایتان فراهم می‌کند.

سرور ایمیل ممکن است برنامه‌ای مانند Exim یا iMail را اجرا کنند که امکان استفاده از سرویس‌های SMTP برای ارسال و دریافت فراهم می‌کنند.

آدرس سرور ایمیل و اطلاعات دیگر باید توسط فراهم کننده ایمیل به شما داده شود. وب سایت تامین کننده ایمیل، این اطلاعات را به صورت آدرس‌های SMTP و POP3 می‌دهد.

پرینت سرور چیست؟

پرینت سرور سروری است که پرینتر متصل به آن توسط دیگر کاربران همان شبکه برای کارهای چاپ استفاده می‌شود. پرینت سرور دسترسی به یک یا چند پرینتر متصل به شبکه را برای کاربر فراهم می‌کند.

Print Server برای جاب‌های پرینت، صف تشکیل می‌دهد و ممکن است براساس نوع جاب یا فردی که پرینت را می‌خواهد، اولویت در صف لحاظ کند.

به دلیل نوع کار پرینت سرور نیازی نیست کامپیوتر یا سروری که مسئول مدیریت پرینترها است، پرسرعت باشد.

proxy server چیست؟

proxy server تمام صفحات سرچ شده توسط کاربر از طریق شبکه را کش Cache می‌کند تا اگر کاربر دوباره درخواست همان صفحه را داشت، سریعتر آنها لود و استفاده از پهنای باند شبکه کاهش دهد. اگر صفحه درخواستی کاربر در پروکسی سرور نباشد، پروکسی سرور با استفاده از آی پی آدرس خودش به آن صفحه دسترسی می‌یابد. حالا آن را کش می‌کند و سپس در اختیار کاربر قرار می‌دهد. پس با پنهان کردن اطلاعات درخواست کننده، کار را برای شناسایی او سخت یا غیر ممکن می‌کند. با این کار نه تنها مثل یک فایروال امنیت را برای شما فراهم می‌کند بلکه سرعت بالا و مصرف پهنای باند پایین را ممکن می‌سازد.

..

منبع: https://falnic.com/blog/what-is-server.html

.

.